Tork Konvertörü Nedir?

Adından da anlaşılacağı gibi bu parça tork yani motorun dönme gücü ile alakalıdır. Konvertör kelimesi ise dönüştürücü anlamına gelmektedir. Tork konvertörü, motor ile şanzıman arasında yer alır ve motordan aldığı torkun etkisini belli bir süre 2-2.5 kata kadar yükselterek şanzımana aktarır. Aslında bu tork katlama özelliği sayesinde adında konvertör yani dönüştürücü kelimesi bulunur. Ayrıca manuel şanzımana sahip olan araçlardaki debriyaj (kavrama) mekanizmasının gördüğü görevi görür. Kısacası motor ile şanzımanı ayıran veya birleştiren bir parçadır. Ne kadar karmaşık gibi görünse de aslında oldukça basit temellere dayalı bir çalışma prensibine sahiptir.

Tork Konvertörü Nasıl Çalışır?

Tork konvertör, bir pervanenin diğer pervane kanatlarına hava çarptırarak döndürmesi prensibi ile çalışır. Tek fark hava yerine yağ kullanılmasıdır. Tork konvertörün görevleri şunlardır:

1-Motordan aldığı hareketi şanzımana iletmek,

2-Motor tarafından üretilen momenti (torku) artırmak,

3-Motor ve güç aktarma organlarında meydana gelen burulma ve titreşimleri sönümlemek,

4-Otomatik şanzıman yağ pompasına hareket vermek.

Pompa motor krank miline veya volana bağlıdır. Motordan aldığı hareket ile dönmeye başlayan pompa, tork konvertörü içerisinde bulunan yağı hareketlendirir. Yağın hareketlenmesiyle oluşan santrifüj kuvveti türbine kanatçıklarına çarparak, türbinin hareketlenmesini sağlar. Türbin Pompa çarkının göndermiş olduğu yağ kuvvetiyle etkisiyle döndürülür. Rotor (Statör) Tek yönlü kavrama üzerinden gövdeye bağlıdır. Türbinden gelen yağın yönünü pompaya dönüş yönünde ileterek, pompaya karşı bir direnç oluşmasını engelleyerek tork artışı sağlar.

Statorun Çalışması

Motorun hareketi sonucu impellerın dönmesi ile hareketlenen yağ merkezkaç kuvvetinin etkisi ile tork konvertörünün dış kısmından türbine gelir.
Türbinin üst kısmından giren yağ akışın etkisi ile türbini döndürür ve arkasına dolanan yağ iç kısma yani türbinin göbeğine oturan statore yönlenir.
Bu sırada statör sabittir ve kanat yapısı gereği yağın akış yönü impellera döner ve yönü değişen yağın ayrıca akış çapı daralır. Bu sayede basıncı da artmış olur. (Bu durum bir nevi bahçe hortumunu parmak ile kısarak su basıncının artırılmasına benzer)
Statorde çapı daralan ve basıncı artan yağ hareketi impellera çarpar ve akışın etkisini ve dolayısı ile aktarılan torku yükseltir. Bu çevrim hızlanma sırasında tekrarlanır.